Prawo do zastosowania 0% stawki VAT w eksporcie towarów na podstawie posiadanej dokumentacji

Wyrok WSA w Białymstoku z 17 lipca 2024 r., sygn. I SA/Bk 200/24.

Czego dotyczyła sprawa?

Spółka z siedzibą w Warszawie (dalej: spółka), będąca podatnikiem VAT czynnym, 12 grudnia 2023 r. wystąpiła o wydanie interpretacji indywidualnej w sprawie dotyczącej podatku VAT.

We wniosku wskazano, że spółka zajmuje się m.in. produkcją farb i tynków dekoracyjnych, impregnatów i bejc do drewna oraz innych preparatów. Sprzedaż odbywa się w modelu B2B oraz B2C. Towary zamawiane ze sklepu internetowego są wysyłane do klientów za pośrednictwem firmy kurierskiej. Wywóz towarów, o których mowa, następuje z terytorium Polski poza terytorium UE.

Firma kurierska, w ramach dokonywanych przez nią odpraw, każdorazowo informuje spółkę o doręczonej przesyłce, poprzez zmianę jej statusu w systemie na „doręczono”. Ponadto po opuszczeniu przez paczkę terytorium UE, firma kurierska przedstawia spółce dokument o nazwie: „Potwierdzenie odprawy kurierskiej”. Na wskazanym dokumencie, opatrzonym numerem zgłoszenia celnego oraz datą, widnieje także oświadczenie firmy kurierskiej o tym, że dana przesyłka, została faktycznie odprawiona w zgłoszeniu kurierskim i opuściła obszar UE. Spółka nie będzie jednakże w posiadaniu komunikatu IE-599, który miałby udowodnić dokonany eksport.

Zważywszy na to, spółka powzięła wątpliwość i zwróciła się z następującym pytaniem do organu interpretacyjnego:

Czy w przypadku wywozu towaru poza obszar Unii Europejskiej, czego potwierdzeniem są:

• status o doręczeniu przesyłki oraz
• otrzymany od firmy kurierskiej dokument o nazwie „potwierdzenie odprawy kurierskiej” wraz z oświadczeniem, iż wskazany towar opuścił terytorium Unii Europejskiej,

będą wystarczającymi dowodami pozwalającymi zastosować 0% stawkę VAT[1]?

W opinii spółki odpowiedź na to pytanie jest twierdząca. Wskazane dowody w formie potwierdzenia statusu o doręczeniu przesyłki oraz otrzymane potwierdzenie odprawy kurierskiej w sytuacji, gdy towar faktycznie opuści terytorium Unii Europejskiej, są wystarczające, aby zastosować stawkę VAT 0% przewidzianą dla eksportu towarów.

Stanowisko Dyrektora KIS

W interpretacji indywidualnej[2], Dyrektor KIS uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe.

W uzasadnieniu wskazał, że możliwość zastosowania stawki 0% przy eksporcie towarów jest możliwa pod warunkiem, że Spółka przed upływem terminu do złożenia deklaracji za dany okres rozliczeniowy posiada dokument, który potwierdza dokonanie wywozu towarów poza terytorium UE. A zatem w celu zastosowania stawki VAT 0% spółka jest zobligowana posiadać dokument, który w sposób jednoznaczny potwierdza, że towar opuścił terytorium UE. Przykładowy katalog dokumentów został wymieniony w ustawie o VAT[3]. Ma on charakter otwarty, jednak – zdaniem organu – nie można zastosować stawki VAT w wysokości 0% w odniesieniu do eksportu towarów na podstawie dowodów innych niż dokumenty „urzędowe”, wydane przez właściwe organy celne.

Organ uznał, że właściwym i ważnym dokumentem uprawniającym do zastosowania stawki VAT 0% byłby w tej sytuacji komunikat IE 599 wygenerowany przez system AES lub inny dokument mający charakter „urzędowy”,  potwierdzony przez właściwy urząd celny. Spółka natomiast posługuje się dokumentami, które nie mają charakteru urzędowego, a jedynie charakter informacyjny. Dokumenty, o których mowa, nie zostały wydane przez właściwe organy celne, lecz przez firmę kurierską, która jest podmiotem gospodarczym.

W konsekwencji organ podatkowy zakwestionował prawo spółki do zastosowania 0% stawki podatku VAT dla dokonywanego eksportu towarów. Od tej interpretacji spółka wniosła skargę do WSA w Białymstoku.

Wyrok WSA

WSA uznał stanowisko organu za nieprawidłowe[4], tym samym uchylając zaskarżoną interpretację. Sąd w uzasadnieniu  przypomniał, że podobne wątpliwości zostały już rozstrzygnięte w wyroku WSA w Białymstoku w październiku 2023 r.[5], a tym samym podtrzymał przytoczoną tam argumentację.

Zdaniem WSA rozważania organu dotyczące tego, czy wskazana dostawa będzie miała charakter eksportu czy też nie, nie odpowiadają wysuniętym przez spółkę wątpliwościom, które dotyczyły de facto wymogów dokumentacyjnych. Niezależnie natomiast od tego w sytuacji, gdy nastąpi potrzeba badania, czy rzeczywiście dokonano eksportu, biorąc pod uwagę posiadane dokumenty, które są dokumentami innymi niż urzędowe – organ zawsze może dokonać takiej weryfikacji w postępowaniu sprawdzającym lub kontrolnym.

Ponadto skoro dokumenty, jakimi posługuje się spółka, są rzetelne i nie budzą wątpliwości, oraz nie można wykazać, że spółka próbuje w ten sposób dokonać oszustwa, nadużycia prawa czy jakiegokolwiek innego przestępstwa podatkowego przy wykorzystaniu dokumentów o charakterze nieurzędowym. Nie ma podstaw, aby kwestionować okoliczność, że spółka posługuje się dokumentami z otwartego katalogu dokumentów, które nie stanowią dokumentów urzędowych.

Znaczenie w VAT

Należy podkreślić, że wątpliwości co do prawa do zastosowania 0% stawki podatku VAT przy eksporcie towarów, w sytuacji gdy podatnik posługuje się dokumentem innym niż urzędowy, który potwierdza dokonanie eksportu, były już przedmiotem rozważań organów podatkowych oraz sądów administracyjnych.

Omawiany wyrok potwierdza dotychczas ukształtowaną linię orzeczniczą, zgodnie z którą w przypadku eksportu towarów nie jest kluczowe spełnienie określonych wymogów dokumentacyjnych czy objęcie towarów określoną procedurą celną, lecz sam fakt dokonania wywozu towarów poza granice Unii Europejskiej.

Należy również zauważyć, że na gruncie wspólnotowych przepisów celnych potwierdzenie wywozu towarów może się odbywać nie tylko poprzez uzyskanie komunikatu IE-599 (który jest oficjalnym, urzędowym dokumentem), ale również przez powołanie się na tzw. dowody alternatywne, których katalog nie jest katalogiem zamkniętym.

Przytoczony wyrok WSA jest niewątpliwie korzystny dla podatnika. Potwierdza bowiem stabilizujące się podejście organów podatkowych odnośnie do problematyki zastosowania 0% stawki VAT przy eksporcie towarów, w sytuacji gdy podatnik dysponuje dokumentami o charakterze „nieurzędowym” potwierdzającymi wywóz.

Mimo tego, że praktyka organów w tym zakresie wydaje się stabilizować i coraz częściej spotkać można liberalne podejście władz podatkowych, nadal zauważalne jest ryzyko zakwestionowania prawa do zastosowania stawki 0% VAT przy eksporcie towarów w omawianych okolicznościach.

Zagadnienie posiadanej dokumentacji może mieć w konsekwencji niezwykle istotne znaczenie dla określenia skutków podatkowych przy eksporcie towarów. Co ważne, nie ma w tym zakresie uniwersalnego wzorca. To z kolei skutkuje koniecznością dokonania dalszej analizy i oceny odrębnie każdego zdarzenia gospodarczego związanego z eksportem towarów.

****

[1] O której mowa w art. 41 ust.4  ustawy o podatku od towarów i usług.

[2] Interpretacja z 22 marca 2024 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.864.2023.2.MC.

[3] W art. 41 ust. 6a ustawy o podatku od towarów i usług.

[4] Wyrok z 17 lipca 2024 r., sygn. I SA/Bk 200/24.

[5] Sygn. I SA/Bk 282/23.