Zapewnienie darmowego noclegu dla cudzoziemca – kandydata do pracy

Temat zapewnienia noclegu bez PIT budzi od kilku lat wiele kontrowersji wskutek braku spójnego podejścia w orzecznictwie podatkowym. W jednej z najnowszych interpretacji podatkowych z 10 listopada 2023 r. sygn. 0114-KDIP3-2.4011.598.2023.5.MN Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej [DKIS] uznał, że spółka, która nieodpłatnie zapewnia miejsca noclegowe kandydatom do pracy, niebędącymi polskimi rezydentami podatkowymi, nie ma obowiązku pobrania zaliczek na PIT z tego tytułu. Zobowiązana jest natomiast do sporządzenia informacji PIT-11. 

Rozpatrywana przez DKIS sprawa dotyczyła spółki, która świadczyła usługi transportu drogowego towarów na terytorium Polski, jak i poza jej granicami. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej spółka zatrudniała i zamierzała zatrudniać obcokrajowców – obywateli Ukrainy, Gruzji, Kirgistanu, Białorusi, Turcji, Uzbekistanu na stanowisku kierowcy na podstawie umowy cywilnoprawnej o świadczenie usług.

Na czas trwania licznych formalności związanych z zatrudnieniem cudzoziemców, przyszły zleceniodawca zapewniał kandydatom do pracy bezpłatne miejsca noclegowe. Spółka zwróciła się do DKIS z zapytaniem o zakres ciążących na niej obowiązków na gruncie podatku PIT w związku z zapewnieniem nieodpłatnych świadczeń.

Kluczowym dla zdefiniowania obowiązków spółki okazało się określenie źródła uzyskiwanego przez cudzoziemców przychodu, jak i ich rezydencji podatkowej.

Źródło przychodu i rezydencja podatkowa

Co do zasady, uzyskiwany przez podatnika przychód ma swoje źródło w łączącym go z pracodawcą/zleceniodawcą stosunku prawnym. W omawianym stanie faktycznym spółka na moment uzyskiwania dokumentów i zezwoleń dla cudzoziemców nie miała zawartych z nimi stosowanych umów cywilnoprawnych. Z tego powodu nie należało upatrywać źródła przychodu w umowie cywilnoprawnej, która miałaby zostać podpisana w przyszłości.

Organ podatkowy wskazał, że sfinansowanie przez spółkę kosztów noclegów dla osób niezatrudnionych, tj. kandydatów do pracy na stanowisku kierowcy, stanowi przychód z innych źródeł. Definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty. Do kategorii tych przychodów można zaliczyć przychody inne niż wprost wymienione w innych artykułach ustawy o PIT.

Spółka wskazywała, że osoby, z którymi zamierza zawrzeć umowy cywilnoprawne posiadają miejsca zamieszkania poza granicami Polski. Innymi słowy, kandydaci do pracy są uważani za nierezydentów podatkowych w Polsce w momencie oczekiwania na uzyskanie wymaganych zezwoleń niezbędnych do świadczenia usług na terytorium Polski.

Temat rezydencji omawiany był w innych wpisach na naszym blogu. Jednakże tytułem przypomnienia przytaczamy, że za polskiego rezydenta podatkowego uważa się osobę fizyczną, która:

• posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
• przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Osoby, które posiadają miejsce zamieszkania na terytorium Polski (polscy rezydenci podatkowi), podlegają obowiązkowi podatkowemu w Polsce od całości dochodów (przychodów), w tym uzyskanych z tytułu świadczonej pracy, bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast nierezydenci podatkowi posiadają ograniczony obowiązek podatkowy i podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych w Polsce, w tym od dochodów za pracę w Polsce.

Zasady te mają zastosowanie z uwzględnieniem postanowień odpowiednich omów o unikaniu podwójnego opodatkowania [UPO], które mogą modyfikować zakres obowiązku podatkowego w Polsce.

Zapisy umów o unikaniu podwójnego opodatkowania

Na gruncie mających zastosowanie w omawianej sprawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania brak jest zapisów odnoszących się wprost do przychodów z innych źródeł. Należy zatem odnieść się do zapisów dotyczących dochodów nieobjętych innymi postanowieniami.

W umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę z Ukrainą, Gruzją, Kirgistanem, Białorusią, Turcją oraz Uzbekistanem do przychodów z innych źródeł zastosowanie znajduje zapis wskazujący, że dochód osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie, bez względu na to, skąd ten dochód pochodzi, a który nie został wymieniony w poprzednich artykułach niniejszej konwencji, podlega opodatkowaniu tylko w tym państwie.

Zakres obowiązków spółki

Na podmiotach wypłacających przychody z tzw. innych źródeł nie ciąży obowiązek obliczenia i poboru zaliczek na PIT. Podatnik ma obowiązek samodzielnie ustalić wysokość podatku, a następnie odprowadzić go do urzędu skarbowego.

Jednakże spółki dokonujące wypłaty należności lub świadczeń z tzw. innych źródeł mają obowiązek wystawienia informacji PIT-11. Zgodnie z art. 42a ustawy o PIT obowiązek sporządzenia informacji PIT-11 nie wiąże się z obowiązkiem pobrania podatku czy zaliczki na podatek, a tylko z samym faktem dokonania wypłaty określonego świadczenia.

DKIS w omawianym przypadku uznał, że na spółce nie ciąży obowiązek zapłaty zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Jednakże w przypadku oferowania nieodpłatnie noclegu zobowiązana jest do sporządzenia i przekazania informacji PIT-11.

Praktyczne problemy

Obowiązki wskazane przez organ podatkowy mogą stwarzać problemy w praktyce. Proces sporządzania i przekazywania informacji PIT-11 wymaga od płatnika pozyskania danych niezbędnych do jej uzupełnienia, takich jak numer identyfikacji podatkowej PESEL. Płatnicy powinni być świadomi, że zdobycie tych informacji może być kłopotliwe w sytuacji, gdy planowane zatrudnienie cudzoziemca ostatecznie nie dojdzie do skutku, a płatnik już wcześniej zapewnił mu bezpłatne miejsce noclegowe. Sporządzenie informacji PIT-11 aktualnie nie jest możliwe bez wskazania identyfikatora podatkowego.

Komplikacje mogą również wystąpić po zakończeniu roku podatkowego, gdy płatnik będzie zobowiązany do przekazania informacji PIT-11 podatnikowi. W związku z tym istotne będzie posiadanie aktualnego adresu email cudzoziemca lub jego miejsca zamieszkania.

***

Podstawa prawna:

• 10 ust 1 pkt. 9 ustawy o PIT
• 20 ust. 1 ustawy o PIT
• 42a ust. 1 ustawy o PIT

Orzeczenie:

• Interpretacja indywidualna DKIS z 10 listopada 2023 r. 0114-KDIP3-2.4011.598.2023.5.MN